Maczeta (machete)

rodzaj długiego, bardzo szerokiego noża podobnego do tasaka, używanego w Ameryce Płd. do wyrąbywania ścieżek w tropikalnej dżungli, a także na plantacjach do ścinania trzciny cukrowej.




Pistolet Makarowa PM

radziecki pistolet samopowtarzalny.

Historia

W 1945 W Związku Radzieckim ogłoszono konkurs na nowy pistolet służbowy mający zastąpić obowiązujący wówczas pistolet TT. Nowy pistolet miał być przede wszystkim mniejszy i lżejszy oraz bardziej niezawodny (i to w różnych warunkach) i celniejszy. Założeniem było również zachowanie dotychczasowej zdolności rażenia. W konkursie propozycję swoją przedstawił m.in. Nikołaj Fiodorowicz Makarow. Jego projekt pistoletu samopowtarzalnego najlepiej przeszedł próby poligonowe i w 1951 roku został przyjęty do uzbrojenia Armii Radzieckiej jako „9 mm PM” (Pistolet Makarowa). Stał się również służbowym pistoletem radzieckiej milicji. Natomiast nabój Makarowa 9 x 18 mm stał się standardowym nabojem w państwach byłego Układu Warszawskiego. Mimo że nabój ma podobne parametry do niemieckiego 9x18 mm Police, nie jest z nim wymienny. Oprócz Związku Radzieckiego PM został również przyjęty w Chinach, Bułgarii i w Niemieckiej Republice Demokratycznej (Ernst Thaelman Fabrik), gdzie produkowany był na licencji.

Konstrukcja

Konstrukcja broni wzorowana jest na Walterze PP, choć np. mechanizm samonapinania został w Makarowie uproszczony. Pistolet działa w oparciu o wykorzystanie energii odrzutu zamka swobodnego, co w połączeniu ze stosunkowo silnym nabojem i niewielkimi rozmiarami nie jest rozwiązaniem najlepszym – choć z założenia nabój 9 x 18 mm miał uzyskać najlepsze osiągi pistoletu działającego na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. Mechanizm spustowy typu Double Action z kurkiem zewnętrznym. Pistolet posiada bezpiecznik skrzydełkowy z lewej strony, w tylnej części zamka zabezpieczający przed przypadkowym wystrzałem. Wszystkie elementy pistoletu wykonane są ze stali. Dźwignia zwalniania magazynka znajduje się w spodniej części chwytu. Przyrządy celownicze stałe.
Niewątpliwą zaletą pistoletu Makarowa była łatwość jego obsługi oraz wytrzymałość. Pistolet uchodzi również za niezawodny, choć w tej kwestii zdania są raczej podzielone. Na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych pojawiła się nowa wersja pistoletu tzw. PMM. PMM miał dwurzędowy magazynek, mieszczący 12 naboi i znacznie mocniejszy rodzaj amunicji 9 x 18 mm 57-N-181SM – o lżejszym pocisku, i zwiększonym ładunku prochowym, co w konsekwencji oznaczało znaczne zwiększenie prędkości początkowej pocisku i – co w tej sytuacji konieczne, znaczne wzmocnienie szkieletu. Jednak PMM przy tak dużym odrzucie miał bardzo poważne problemy z celnością. Eksportowe wersje pistoletu Makarowa dostępne były również w kalibrze 9 x 17 mm Short (.380 ACP).




Pistolet TT (tokarev)

TT (ros. Tulski Tokariewa, potocznie tetetka)

pistolet samopowtarzalny konstrukcji radzieckiej (pistolet wzór 1933). Działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy. Pistolet strzela nabojami kaliber 7,62 mm x 25 mm (zaadaptowany nabój Mauser 7,63 x 25). Zasilany z magazynka wymiennego o pojemności 8 nabojów.

Historia konstrukcji

W 1925 roku Fiodor Tokariew skonstruował swój pierwszy pistolet samopowtarzalny. Działał on na zasadzie odrzutu zamka swobodnego. W czasie prób okazało się że jest to broń celna, ale posiada zbyt dużą masę i wymiary. W 1927 roku Tokariewa włączono do składu biura projektowo-konstrukcyjnego Tulskich Zakładach Zbrojeniowych (w 1936 roku biuro to otrzymało oficjalną nazwę CpKB-14). W 1927 roku rozpoczęto w tym biurze prace nad nowym pistoletem samopowtarzalnym, następcą rewolwerów Nagant.
Pierwszy prototyp pistoletu skonstruowanego przez grupę konstruktorów kierowaną przez Tokariewa był gotowy w 1930 roku. Posiadał on sprężynę powrotną owiniętą naokoło lufy, ale następny prototyp z tego samego roku miał już sprężynę powrotną umieszczoną pod lufą. Konstrukcja pistoletu Tokariewa była wyraźnie wzorowana na konstrukcjach Johna Mosesa Browninga (kształt zewnętrzny na M1903, sposób ryglowania na M1911). Oryginalnym rozwiązaniem Tokariewa był mechanizm uderzeniowo-spustowy wykonany w postaci oddzielnego zespołu, ze sprężyną umieszczoną wewnątrz kurka. W tym samym roku odbyły się próby wojskowe w czasie których pistolet Tokariewa był porównywany z pistoletami skonstruowanymi przez Siergieja Korowina i S.A. Priłuckiego, a także pistoletami zagranicznymi. W wyniku prób postanowiono do uzbrojenia przyjąć pistolet Tokariewa, zalecono także dokonanie drobnych zmian konstrukcyjnych.
W grudniu 1930 roku (lub styczniu 1931 roku) odbyła się druga tura prób. W ich wyniku ponownie zalecono przyjęcie pistoletu Tokariewa do uzbrojenia. W lutym 1931 roku Rewolucyjna Rada Wojenna Związku Radzieckiego postanowiła zamówić pierwsze 1000 sztuk pistoletu Tokariewa przeznaczonych do prób w jednostkach wojskowych. Jednocześnie pistolet Tokariewa otrzymał oficjalną nazwę 7,62 мм пистолет самозарядный обр. 1930 года (ros. 7,62 mm pistolet samopowtarzalny wz. 1930 r.), jednak najbardziej znany był jako Тулски, Токарев (ТТ). W następnych latach pistolet TT był produkowany w zakładach w Tule równolegle z rewolwerem Naganta. W 1933 roku powstała wersja ze zmodernizowanym urządzeniem uderzeniowo-spustowym. Modernizacja miała na celu usprawnienie procesu wytwarzania. Pistolety ze zmodernizowanym urządzeniem spustowym zostały przyjęte do uzbrojenia jako обр. 33 г. (TT-33), a jego produkcję rozpoczęto w 1936 roku.
Początkowo TT nie cieszył się wśród żołnierzy Armii Czerwonej dobrą opinią. Oprócz wad istniejących (np. nie najlepszej celności) zarzucano mu także wady wymyślone. W rezultacie w 1938 roku ogłoszono konkurs na nowy pistolet samopowtarzalny kalibru 7,62 mm. W jego wyniku postanowiono zastąpić pistolet TT pistoletem skonstruowanym przez P. W. Wojewodina. Atak niemiecki w 1941 roku uniemożliwił rozpoczęcie produkcji pistoletu Wojewodina, a TT w trakcie II wojny światowej na tyle ugruntował swoją pozycję, że plany jego wycofania z uzbrojenia zarzucono.
W czasie II wojny światowej zakłady produkujące pistolety TT zostały ewakuowane z Tuły do Iżewska. Pozostali w Tule pracownicy zakładów zbrojeniowych korzystając ze starych, wyremontowanych obrabiarek prowadzili remonty dostarczanych z frontu pistoletów, a także montowali nowe egzemplarze z pozostawionych w magazynach części. W listopadzie i grudniu 1941 roku udało się im odesłać ponownie na front ponad 500 sztuk pistoletu TT. Po odparciu wojsk niemieckich spod Moskwy zakłady w Tule odbudowano i wznowiono w nich produkcję. Poza Tułą i Iżewskiem produkcję pistoletu TT uruchomiono także w Kowrze. Do samego 1942 wyprodukowano ich w ZSRR 735 tysięcy pistoletów TT.
Po wojnie produkcję pistoletu TT kontynuowano. Egzemplarze powojenne posiadają inny wzór nacięć ułatwiających odciąganie zamka (nacięcia są drobniejsze). Na początku lat 50. XX wieku do uzbrojenia Armii Radzieckiej wprowadzono następcę pistoletu TT – skonstruowany przez Nikołaja Makarowa pistolet PM, jednak produkcję "tetetki" zakończono w ZSRR dopiero w 1967 roku.
Po II wojnie światowej licencja na produkcję pistoletu TT została przekazana większości krajów znajdujących się w strefie wpływów ZSRR. Szacuje się że powstało łącznie blisko 3 mln tych pistoletów. Obecnie w ChRL produkowane są (głównie na eksport) zmodyfikowane wersje pistoletu TT – pistolety M 54, M 213, M 201C, NP 10, NP 11, NP 15, NP 17.
TT był także do końca lat pięćdziesiątych produkowany również w Polsce przez Zakłady Metalowe Łucznik w Radomiu. W Wojsku Polskim nosił oznaczenie 7,62 mm pistolet wojskowy wz. 33 (pw wz. 33). Został zastąpiony pistoletem P-64.
Zaletą pistoletu TT jako broni wojskowej była duża przebijalność jego silnej amunicji, wadą m.in. brak nastawnego bezpiecznika – jedynym zabezpieczeniem tej broni jest naciągnięcie kurka na ząb zabezpieczający, co unieruchamiało spust. Duża część wyprodukowanych pistoletów TT była też z powodu niskiej jakości materiałów i pospiesznej obróbki części bardzo niecelna.



Pistol, Revolver, 38

brytyjski rewolwer produkowany przez Royal Small Arms Factory (RSAF) w Enfield.

Historia konstrukcji

Doświadczenia pierwszej wojny światowej sprawiły że brytyjskie War Office postanowiło zastąpić rewolwer Webley Mk IV kalibru .455 nową konstrukcją. Odmiennie niż w innych europejskich krajach gdzie rewolwery były zastępowane przez pistolety uznano że optymalne będzie skonstruowanie nowego rewolweru.
Za największe wady Webleya MKIV uznawano duży odrzut i masę - pochodne dużego kalibru. Dlatego wraz z nowym rewolwerem postanowiono wprowadzić nową amunicję mniejszego kalibru. W celu zmniejszenia kosztów i zaoszczędzenia czasu postanowiono dostosować do potrzeb armii brytyjskiej nabój .38 S&W (9 x 20 mm R).
Propozycję skonstruowania nowej broni złożono firmie Webley, ale ta nie chciała się zgodzić na odstąpienie patentu na nowa broń podejrzewając że w takim wypadku głównym producentem staną się państwowe zakłady RSAF w Enfield. Po odmowie Webleya zadanie skonstruowania nowego rewolweru powierzono konstruktorom zakładów w Enfield. Ci wykorzystując fakt wygaśnięcia patentów Webleya na rewolwer Mk IV skonstruowali broń wyraźnie na nim wzorowaną. Pomimo takiego ułatwienia skonstruowanie nowego rewolweru zajęło kilka lat i prototyp był gotowy dopiero w 1927 roku.
Po testach rozpoczęto przygotowania do rozpoczęcia produkcji seryjnej, ale wprowadzenie nowej broni do uzbrojenia opóźnił Wielki Kryzys. Nowy rewolwer został przyjęty do uzbrojenia 2 czerwca 1932 roku i stał się w ten sposób ostatnim, nowym typem rewolweru wprowadzonym do uzbrojenia armii europejskiej.
Wcześniej, 6 listopada 1930 do uzbrojenia wprowadzono do uzbrojenia amunicję nowego rewolweru, nabój rewolwerowy "Cartrigde, SA, ball, revolver, .380 inch Mark I". Nabój ten naruszał międzynarodowe konwencje (miał pocisk pozbawiony płaszcza) i dlatego 22 października 1937 roku wprowadzono do uzbrojenia nabój z pociskiem pełnopłaszczowym Mark II (w odmianach Mk II elaborowanej kordytem i Mk IIZ elaborowanej prochem nitrocelulozowym. Produkcję amunicji Mark II rozpoczęto w październiku 1938 roku.
W następnych latach rewolwer No.2 był produkowany w małych ilościach (do 1939 roku 16 500 szt.). Najwięcej wyprodukowanych rewolwerów No.2 trafiło w ręce załóg pojazdów pancernych. Wkrótce zaczęły się one skarżyć że w ciasnych wnętrzach pojazdów ogon kurka zahacza o kable i inne elementy wyposażenia co często kończy się urwaniem kabury (kabury czołgistów nie miały klapy). Reagując na skargi czołgistów postanowiono pozbawić kurek ogona. Ponieważ uniemożliwiało to ręczne napinanie kurka mechanizm spustowy nowej wersji przebudowano z SA/DA na DAO. Wersję z mechanizmem spustowym DAO i obciętym ogonem kurka przyjęto do uzbrojenia 22 czerwca 1938 roku jako No.2 Mk I*. Jednocześnie zalecono stopniową przebudowę starszych rewolwerów do nowego standardu.
Po wybuchu drugiej wojny światowej rozpoczęto masową produkcję rewolweru No.2. Ponieważ zakłady w Enfield były obciążone produkcją karabinów maszynowych Bren i karabinów SMLE i nie były w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości rewolwerów produkcję podjęły inne zakłady.
Pierwsze były Albion Motor Ltd. w Glasgow. Rewolwery No.2 były w nich produkowane pomiędzy czerwcem 1941 a marcem 1943 roku (wyprodukowano 21 422 szt. rewolwerów No.2).
Od marca 1943 roku końcowy montaż rewolwerów odbywał się ponownie w zakładach w Enfield, ale większość części była wytwarzana przez Singer Sewing Machines Ltd. w Clydebank. W międzyczasie 29 lipca 1942 roku do uzbrojenia wprowadzono uproszczoną wersję No.2 MK I**. Do końca wojny w zakładach w Enfield wykonano ok. 250 000 rewolwerów No.2.
Rewolwery No.2 zostały wycofane w uzbrojenia w 1957 roku (zastąpiła je wersja Browninga HP oznaczona jako L9A1). Wraz z jego wycofaniem rewolwery zniknęły z uzbrojenia europejskich armii.



Samozariadnyj Karabin Simonowa (SKS)

karabin samopowtarzalny kal. 7,62 mm, konstrukcji radzieckiej, skonstruowany pod koniec II wojny światowej.

Historia

W 1943 roku, do radzieckich laboratoriów badawczych trafiły pierwsze egzemplarze niemieckiej broni na nabój pośredni. Były to karabinki MKb-42 i MP-43, stanowiące namacalny dowód sensowności idei lekkiej broni maszynowej. Szybko powrócono do przerwanych z powodu wojny prac nad radzieckim nabojem pośrednim i dokończono je w ciągu zaledwie roku. Powstał nabój pośredni wz. 1943 (7,62x39mm). W 1944 roku rozpisano konkurs na konstrukcję karabinka strzelającego nowym nabojem. Z pięciu propozycji do produkcji wybrano karabinek Simonowa, zwany też SKS (Самозарядный Карабин Симонова).
Na przełomie 1944 i 1945 wyprodukowano krótką ich serię. Z dobrym efektem sprawdzono je w warunkach bojowych na odcinku 1 Frontu Białoruskiego.
W 1948 nowy karabinek wprowadzono do uzbrojenia Armii Radzieckiej.

Konstrukcja

SKS jest karabinkiem samopowtarzalnym (strzelającym tylko ogniem pojedynczym), działającym na zasadzie odprowadzenia gazów przez boczny otwór w ściance lufy. Zamek ryglowany jest przez przekoszenie jego tylnej części w dół. Mechanizm spustowo-uderzeniowy typu kurkowego. Zasilanie ze stałego, dwurzędowego magazynka o pojemności 10 nabojów. Jest on ładowany pojedynczymi nabojami lub z 10-nabojowej łódki. Jest to największa wada tej broni. Usunęli ją dopiero Chińczycy w swoim karabinku Type 63, który jest przystosowany do zasilania z magazynków. Broń wyposażona jest w płaski, składany bagnet przymocowany na stałe. Celownik krzywkowy z nastawami do 1000 m.



Snajperskaja Wintowka Dragunowa (Karabin Wyborowy Dragunowa)

skonstruowany w latach sześćdziesiątych XX wieku radziecki samopowtarzalny karabin wyborowy.

Historia konstrukcji

Na przełomie lat 50. i 60. XX wieku dowództwo Armii Czerwonej postanowiło ogłosić konkurs na nowy samopowtarzalny karabin wyborowy, następcę wyborowej wersji karabinu powtarzalnego Mosin wz. 1891/30. Nowa broń miała być uzbrojeniem jednego z żołnierzy drużyny lub plutonu i umożliwiać skuteczne rażenie celu wielkości człowieka z odległości do 1300 m.
Zadanie zostało powierzone biurom konstrukcyjnym Fiodora Barinowa, Jewgienija Dragunowa i Aleksandra Konstantinowa. Później dołączyło do nich biuro konstrukcyjne Michaiła Kałasznikowa. W roku 1961 do prób dopuszczono konstrukcje Dragunowa i Konstantinowa. Faworytem była konstrukcja Konstantinowa, prostsza i tańsza w produkcji (zastosowano nowoczesne technologie obróbki plastycznej). Jednak w trakcie prób poligonowych okazało się, że karabin Dragunowa jest celniejszy, bardziej niezawodny i trwalszy.



Karabin Mosin

skonstruowany pod koniec XIX wieku przez Siergieja Mosina rosyjski karabin powtarzalny i jego wersje rozwojowe były podstawowym uzbrojeniem piechoty rosyjskiej i Armii Czerwonej od lat 90. XIX wieku do lat 40. XX wieku, kiedy zastąpił go karabin szturmowy AK.

Historia konstrukcji

W drugiej połowie XIX wieku podstawową bronią rosyjskiej piechoty był 10,67 mm (4,2 linii - linia to stara rosyjska miara długości równa jednej dziesiątej cala) karabin Berdana. Był to gwintowany, odtylcowy karabin czarnoprochowy na amunicję scaloną. Po wynalezieniu przez Paula Vieille prochu bezdymnego możliwe stało się zmniejszenie kalibru karabinów. Pierwszą konstrukcją nowej generacji był francuski karabin Lebel Mle 1886. W następnych latach powstawały nowe wzory karabinów, strzelające amunicją z prochem bezdymnym. Były to karabiny powtarzalne (początkowo z magazynkami rurowymi, podlufowymi, później z magazynkami pudełkowymi). Nowe konstrukcje z zainteresowaniem były obserwowane przez rosyjskie Ministerstwo Wojny. W 1887 roku przeprowadzono próby kilku karabinów. Za najlepszy uznano karabin Belga Emila Naganta. Opierając się na konstrukcji tego karabinu, w 1890 kapitan Siergiej Mosin opracował własny karabin. Z karabinu Naganta zaczerpnięta została konstrukcja magazynka. S. Mosin skonstruował mechanizm zamkowy.
Widząc możliwość uniknięcia opłat licencyjnych podjęto decyzję o wykonaniu prototypu i serii próbnej 30 karabinów Mosina i porównaniu go z oryginalnym karabinem Naganta. W 1890 roku odbyły się próby. Karabin S. Mosina wyraźnie wzorowany na karabinie Naganta miał większą liczbę zacięć i niesprawności, ale także prostszą konstrukcję. W wyniku prób uznano, że prostsza konstrukcja ułatwi produkcję w warunkach rosyjskich, a mniejszą niezawodność można zaakceptować. Poważnym argumentem były też mniejsze koszty przyjęcia do uzbrojenia rodzimej konstrukcji (za prawa do produkcji karabinu Naganta trzeba by zapłacić). W dniu 13 kwietnia 1891 przekazano carowi raport z propozycją przyjęcia karabinu Mosina na uzbrojenie jako „rosyjski trzyliniowy karabin wzór 1891” . W następnych dniach zatwierdzono wprowadzenie karabinu do produkcji pod nazwą „trzyliniowy karabin wzór 1891” (Aleksander III skrócił proponowaną nazwę).
W następnych latach w konstrukcji karabinu wz.1891 wprowadzano drobne zmiany. Opracowano też nową odmianę karabinu, tzw. wzór dragoński i kozacki. W 1907 roku wprowadzono do uzbrojenia karabinek wz. 1907. W 1908 w związku z wprowadzeniem amunicji z pociskiem ostrołukowym zmodernizowano celowniki produkowanych karabinów.
Pierwszą większą modernizację karabinu Mosina przeprowadzono dopiero pod koniec lat dwudziestych. Prace modernizacyjne prowadził zespół składający się z W. G. Fiodorowa, W. A. Diegtariowa, i F. W. Tokariewa. Efektem był karabin wzór 1891/30 (wg niektórych źródeł nazywał się on M1930[potrzebne źródło]). Nowy karabin był prostszy w produkcji (zmieniono zewnętrzny kształt komory zamkowej z graniastosłupa na cylinder). Opierając się na konstrukcji karabinu wz. 1891/30 opracowano w 1931 roku karabin wyborowy, wyposażony w celownik optyczny.
Karabinek doczekał się modernizacji dopiero pod koniec lat trzydziestych. W 1939 roku wprowadzono do uzbrojenia karabinek wz. 1938. Nowy karabinek był przeznaczony dla formacji pomocniczych i tyłowych (artyleria, żandarmeria) i z tego powodu był pozbawiony bagnetu. Jednak w trakcie drugiej wojny światowej okazało się, że karabinki lepiej nadają się jako uzbrojenie piechoty niż karabiny. W jednostkach piechoty brak bagnetu był poważną wadą, dlatego w 1944 roku przyjęto do uzbrojenia karabinek wz. 1944 wyposażony w stały, składany bagnet typu kłującego.
Produkcja kbk wz. 1944 trwała w ZSRR do 1948 roku. Ogółem w latach 1930-1948 wyprodukowano ok. 17 mln karabinów.
Po wojnie karabiny i karabinki Mosina były produkowane, na podstawie licencji, w Polsce, Rumunii i na Węgrzech.
W latach 50. były sukcesywnie zastępowane karabinami konstrukcji Simonowa i Kałasznikowa.
Z uzbrojenia pododdziałów Wojska Polskiego zostały ostatecznie wycofane dopiero w latach 70. XX wieku. Potem można je było spotkać w uzbrojeniu Straży Przemysłowej. Wersja wyborowa zastąpiona została dopiero przez karabin SWD.



Pistolet maszynowy PPS 41

ostatni z serii pistoletów maszynowych na nabój 7,62x25 mm wprowadzanych w ZSRR w latach 1934-1943.

Historia

Od 1941 roku podstawowym pistoletem maszynowym Armii Czerwonej był PPSz. Sprawdził się on jako uzbrojenie piechoty, ale z powodu masy (5,4 kg) i wymiarów (długość 840 mm) nie nadawał się jako uzbrojenie obsługi broni ciężkiej (dział, karabinów maszynowych). Dlatego w 1942 roku ogłoszono konkurs na nowy pistolet maszynowy, który miał uzupełnić pepesze.
Nowy pistolet maszynowy, określony jako "specjalny", miał ważyć nie więcej niż 3 kg i mieć szybkostrzelność teoretyczną w granicach 400-500 strz./min. Duży nacisk położono także na uproszczenie produkcji. Zakładano, że pistolet będzie miał większość części tłoczonych (z blach o grubości maksymalnie 3,3 mm). Produkcja jednego egzemplarza miała zająć nie więcej niż 3,5 roboczogodziny.
Do konkursu stanęli Gieorgij Szpagin (ze zmodernizowaną pepeszą wyposażoną w odejmowaną kolbę drewnianą) i Aleksiej Sudajew. W wyniku prób do produkcji skierowano pistolet maszynowy Sudajewa. Pierwszym producentem pistoletu maszynowego PPS zostały Zakłady Metalowe im. Woskowa w Siestoriecku (obwód leningradzki). Produkcję rozpoczęto w grudniu 1942 roku i do końca 1943 roku wyprodukowano w tych zakładach 46 572 pistolety maszynowe PPS.
Jednocześnie z produkcją trwały prace nad udoskonaleniem konstrukcji. Nowa wersja ze zmodernizowanymi mechanizmami wewnętrznymi i skróconą lufą została przyjęta do uzbrojenia jako wzór 1943.
W następnych latach PPS zgodnie ze swoim przeznaczeniem był używany przez obsługę broni ciężkiej i czołgistów. Ze względu na małe wymiary i masę był także bardzo popularny w oddziałach zwiadu. W 1943 pm PPS-43 wszedł na uzbrojenie Ludowego Wojska Polskiego.
PPS był po wojnie produkowany w Polsce. Jako pierwsze w 1946 roku produkcję rozpoczęły Zakłady Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Później produkcję uruchomiono w Fabryce Broni w Radomiu i Kombinacie Maszyn Włókienniczych "Wifama" w Łodzi.
Poza produkcją licencyjnych PPS opracowano w Polsce dwie oryginalne modyfikacje tego pistoletu maszynowego. Jako pierwsza powstała wersja wyposażona w stałą kolbę drewnianą, oznaczona jako wz.1943/52. Wersja ta miała zastąpić droższe w produkcji pistolety maszynowe PPSz. Jako druga powstała w 1955 wersja kalibru .22LR (5,56 mm), przeznaczona do treningu strzeleckiego. Pistolet maszynowy PPS znajdował się w uzbrojeniu Ludowego Wojska Polskiego do lat 80. Później został całkowicie zastąpiony przez karabin szturmowy AK. Wycofane z uzbrojenia egzemplarze PPS przekazano Milicji Obywatelskiej, Straży Ochrony Kolei, Straży Przemysłowej itp.



Pistolet maszynowy PPS 43

ostatni z serii pistoletów maszynowych na nabój 7,62x25 mm wprowadzanych w ZSRR w latach 1934-1943.

Historia

Od 1941 roku podstawowym pistoletem maszynowym Armii Czerwonej był PPSz. Sprawdził się on jako uzbrojenie piechoty, ale z powodu masy (5,4 kg) i wymiarów (długość 840 mm) nie nadawał się jako uzbrojenie obsługi broni ciężkiej (dział, karabinów maszynowych). Dlatego w 1942 roku ogłoszono konkurs na nowy pistolet maszynowy, który miał uzupełnić pepesze.
Nowy pistolet maszynowy, określony jako "specjalny", miał ważyć nie więcej niż 3 kg i mieć szybkostrzelność teoretyczną w granicach 400-500 strz./min. Duży nacisk położono także na uproszczenie produkcji. Zakładano, że pistolet będzie miał większość części tłoczonych (z blach o grubości maksymalnie 3,3 mm). Produkcja jednego egzemplarza miała zająć nie więcej niż 3,5 roboczogodziny.
Do konkursu stanęli Gieorgij Szpagin (ze zmodernizowaną pepeszą wyposażoną w odejmowaną kolbę drewnianą) i Aleksiej Sudajew. W wyniku prób do produkcji skierowano pistolet maszynowy Sudajewa. Pierwszym producentem pistoletu maszynowego PPS zostały Zakłady Metalowe im. Woskowa w Siestoriecku (obwód leningradzki). Produkcję rozpoczęto w grudniu 1942 roku i do końca 1943 roku wyprodukowano w tych zakładach 46 572 pistolety maszynowe PPS.
Jednocześnie z produkcją trwały prace nad udoskonaleniem konstrukcji. Nowa wersja ze zmodernizowanymi mechanizmami wewnętrznymi i skróconą lufą została przyjęta do uzbrojenia jako wzór 1943.
W następnych latach PPS zgodnie ze swoim przeznaczeniem był używany przez obsługę broni ciężkiej i czołgistów. Ze względu na małe wymiary i masę był także bardzo popularny w oddziałach zwiadu. W 1943 pm PPS-43 wszedł na uzbrojenie Ludowego Wojska Polskiego.
PPS był po wojnie produkowany w Polsce. Jako pierwsze w 1946 roku produkcję rozpoczęły Zakłady Hipolita Cegielskiego w Poznaniu. Później produkcję uruchomiono w Fabryce Broni w Radomiu i Kombinacie Maszyn Włókienniczych "Wifama" w Łodzi.
Poza produkcją licencyjnych PPS opracowano w Polsce dwie oryginalne modyfikacje tego pistoletu maszynowego. Jako pierwsza powstała wersja wyposażona w stałą kolbę drewnianą, oznaczona jako wz.1943/52. Wersja ta miała zastąpić droższe w produkcji pistolety maszynowe PPSz. Jako druga powstała w 1955 wersja kalibru .22LR (5,56 mm), przeznaczona do treningu strzeleckiego. Pistolet maszynowy PPS znajdował się w uzbrojeniu Ludowego Wojska Polskiego do lat 80. Później został całkowicie zastąpiony przez karabin szturmowy AK. Wycofane z uzbrojenia egzemplarze PPS przekazano Milicji Obywatelskiej, Straży Ochrony Kolei, Straży Przemysłowej itp.

Konstrukcja

Pistolet maszynowy PPS działa na zasadzie wykorzystania energii odrzutu zamka swobodnego (strzelanie z zamka otwartego). Zasilany jest z dwurzędowego magazynka łukowego z dwurzędowym wyprowadzeniem o pojemności 35 nabojów. Mechanizm uderzeniowy igliczny ze stałą iglicą osadzoną w zamku. Mechanizm spustowy tylko na ogień ciągły. Wyrzutnikiem łusek jest przedni koniec żerdzi sprężyny powrotnej. Bezpiecznik od przypadkowych wystrzałów po przesunięciu unieruchamia zaczep zamka i zamek w obu położeniach: przednim i tylnym. Lufa otoczona osłoną, której przednia część pełni funkcję hamulca wylotowego i osłabiacza podrzutu. Kolba metalowa, składana pod spód broni.



AK-47 (Awtomat Kałasznikowa, dosłownie automat Kałasznikowa)

nazwa karabinu automatycznego AK i modeli z niego się wywodzących, pochodząca od nazwiska konstruktora Michała Kałasznikowa. Podstawowy model karabinu AK (określany również jako AK-47[1]) zasilany jest amunicją pośrednią 7,62mm x 39 mm wz. 43. Prace badawcze rozpoczęto w roku 1944, w 1947 broń skierowano do testów zakończonych w rok później. Karabinek AK został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia wojsk ZSRR w 1949.

Historia

W 1943 roku w OKB-44 opracowano nabój pośredni kalibru 7,62 mm. W tym samym roku ogłoszono konkurs na trzy wzory broni zasilane tym nabojem, które miały się stać podstawą uzbrojenia strzeleckiego Armii Czerwonej. Miały to być karabin samopowtarzalny, karabin automatyczny i ręczny karabin maszynowy.
Jeszcze przed zakończeniem wojny powstało 15 prototypowych karabinów automatycznych m.in. Baryszewa, Konstantinowa, Stieczkina, Korobowa (TKB-48) i Sudajewa (AS-44). Najbardziej udany z nich okazał się AS-44, ale śmierć konstruktora przerwała prace nad tą bronią. Po zakończeniu testów AS-44 sformułowano nowe założenia taktyczno-techniczne i w 1946 roku rozpoczęto nowy konkurs na karabin automatyczny zasilany nabojem pośrednim. Do konkursu zgłoszono 20 modeli, z których 5 przeszło do drugiej fazy, a dokładnym testom poddano 3:
KBP-410 (Diemientiewa)
KBP-415 (Bułkina)
KBP-480 (Kałasznikowa)
KBP-480 był czwartą konstrukcją Michaiła Kałasznikowa. Wcześniejsze (pistolet maszynowy z 1942, rkm z 1943 i karabin samopowtarzalny z 1944) pozostały prototypami, ale ostatnia z nich stała się podstawą do opracowania karabinu automatycznego. Karabin Kałasznikowa skonstruowany w 1944 roku był bronią samopowtarzalną, działającą na zasadzie odprowadzania gazów prochowych przez boczny otwór lufy, z zamkiem ryglowanym przez obrót. Zasilanie broni odbywało się ze stałego magazynka ładowanego przy pomocy 10-nabojowego ładownika. Budowa karabinu była wyraźnie wzorowana na amerykańskim karabinie samopowtarzalnym M1 skonstruowanym przez Johna Garanda. Należy zaznaczyć że karabin Kałasznikowa nie był kopią karabinu M1 Garand, ponieważ w obu konstrukcjach zastosowano odmienne rozwiązania szczegółowe. Podobnie jak M1 karabin Kałasznikowa posiadał zamek wyposażony w występ współpracujący z krzywką odryglowującą umieszczoną na suwadle, ale karabin wyposażono w komorę gazową umieszczoną nad lufą i zamkniętą komorę zamkową (podobnie jak we wcześniejszych radzieckich karabinach AWS i SWT). Podobnie jak w nich zastosowano w karabinie Kałasznikowa tłok gazowy o krótkim skoku. Dzięki temu pomimo umieszczenia tłoka i tłoczyska nad lufą było możliwe doładowywanie magazynka od góry. Karabin z 1944 roku nie został przyjęty do uzbrojenia ponieważ za lepszy uznano SKS skonstruowany przez Simonowa.
Przygotowując prototyp KBP-480 Kałasznikow zachował zasadę działania sprawdzoną w karabinie z 1944 roku, ale przystosował go do zasilania z 30-nabojowego magazynka karabinu AS-44. Broń wyposażono w mechanizm spustowy wyraźnie inspirowany mechanizmem spustowym strzelby A-5 Johna Mosesa Browninga (mechanizm został opatentowany w 1900 roku). Dużą dźwignię bezpiecznika (w KBP-480 pełniącą także rolę przełącznika rodzaju ognia) w górnym położeniu zasłaniającą wycięcie w którym porusza się rękojeść przeładowania najprawdopodobniej zapożyczono z karabinu Remington Model 8 (także skonstruowany przez Johna Browninga).
Pierwszy prototyp z 1946 roku był wyposażony w krótki, i dzięki temu lekki zamek. jego wadą było to że po rozłożeniu broni iglica wystawała z jego tylnej części co narażało ją na złamanie. Dlatego w drugim prototypie zastosowano znacznie dłuższy zamek którego tylna część tworzy tuleję z osłaniającą iglicę. Tuleja ma niewielką średnicę (mniejszą niż dno łuski) dzięki czemu zamek jest nadal stosunkowo lekki, a wycięcie stałego wyrzutnika krótkie. Prototyp z udoskonalonym zamkiem posiadał także zmienioną komorę zamkową (komora zamkowa otwierane od dołu przez odłączenie mechanizmu spustowego).
Po testach drugiego prototypu konstruktorowi zasugerowano następne zmiany. Eksploatacja karabinów AWS i SWT wykazała że cienkie tłoczysko jest podatne na zgięcia i złamania. Dlatego trzeci prototyp miał tłoczysko o większej średnicy. Zostało ono połączone z suwadłem (układ z długim skokiem tłoka gazowego) dzięki czemu wyeliminowano osobna sprężynę tłoczyska, a energia kinetyczna cofającego tłoczyska mogła być wykorzystana do wykonania prac cyklu samoczynności. W trzecim prototypie powrócono także do otwartej od góry komory zamkowej.
W okresie 16 grudnia 1947 - 11 stycznia 1948 odbyły się próby karabinów KBP-410, KBP-415, oraz KBP-480. W wyniku tych prób uznano, że ZTT najlepiej spełnia KBP-480. W 1948 roku opracowano ostateczną wersję sowieckiego naboju pośredniego 7,62 mm. Posiadała ona łuskę długości 39 mm (wersja z 1943 - 41 mm). W tym samym roku pojawił się ostatni prototyp KBP-480. Był on zasilany nabojem 7,62 x 39 mm.
W 1949 roku KBP-480 został przyjęty do uzbrojenia Armii Czerwonej jako Автомат Калашникова об. 1947 г. W tym samym roku do uzbrojenia zostały oficjalnie przyjęte nabój pośredni (jako wz. 43) oraz inne zasilane nim wzory broni (karabin samopowtarzalny СКС об. 45 (SKS-45) i rkm РПД об. 44 (RPD).
Pierwszym producentem AK były zakłady w Kowrowie. Karabiny te określane jako AK typu I posiadały komory zamkowe wykonane metodą głębokiego tłoczenia. Po przeniesieniu produkcji do zakładów w Iżewsku okazało się ze ma on kłopoty z tą technologią i opracowano nową komorę zamkową wykonywana poprzez frezowanie z odkuwki. Komora zamkowa typu II była uniwersalna i stosowaną ją zarówno w karabinach AK (z kolbą stałą), jak i AKS (z kolbą składaną), przy czym montaż kolby stałej był możliwy dzięki zastosowaniu obsady łączącej komorę zamkową z kolbą. Ponieważ element ten osłabiał mocowanie kolby od 1953 roku rozpoczęto produkcję AK z ponownie przekonstruowaną komorą zamkową. Była ona wykonywana identyczną technologią jak komora zamkowa typu II, ale była produkowana w dwóch wersjach (dla karabinów AK i AKS) różniących się sposobem montażu kolby, dzięki czemu wyeliminowano obsadę kolby stałej. Wersja z 1953 roku stała się ostateczną i jest najbardziej rozpowszechnionym modelem AK.
Od 1956 roku ZSRR rozpoczął sprzedaż licencji na karabin AK. Był on produkowany w wielu państwach świata (m.in. w Polsce (AK typu III 44 060 szt. i kbk-g wz.60 i kbk-g wz.60/72 5000 + 500 szt.), Rumunii (AIM),Węgrzech (AKM-63), NRD, Chinach (Type 56), Izraelu, Finlandii (Valmet M62) i Bułgarii). W drugiej połowie lat pięćdziesiątych karabinek AK został zmodernizowany i wprowadzony do uzbrojenia armii radzieckiej jako AKM. Także licencja na tę wersję trafiła wkrótce do wielu krajów.
W 1974 wprowadzono do uzbrojenia nowy karabinek automatyczny, konstrukcji M. T. Kałasznikowa, oznaczony AK-74. Liczbę karabinów będących odmianami i pochodnymi karabinu AK/AKM szacuje się na 50 - 100 milionów sztuk co sprawia że jest on najpowszechniej produkowanym wzorem broni strzeleckiej w dziejach.

Opis

Jest to broń samoczynno-samopowtarzalna działająca na zasadzie odprowadzenia gazów przez boczny otwór w lufie do komory gazowej, umieszczonej nad lufą. Elementem łączącym zespoły i mechanizmy karabinka jest komora zamkowa, wykonana ze stali metodą obróbki wiórowej. Wewnątrz niej znajdują się: mechanizm powrotny, opory ryglowe, mechanizm spustowo-uderzeniowy, wyrzutnik łusek oraz zespół odrzutowy. Do komory w sposób trwały jest przyłączona lufa (za pomocą gwintu), kolba stała (AK) lub składana (AKS), rękojeść typu pistoletowego i kabłąk języka spustowego z zatrzaskiem magazynka, natomiast w sposób rozłączny - magazynek i pokrywa komory zamkowej.
Lufa karabinka ma przewód z bruzdowaną częścią prowadzącą (4 bruzdy prawoskrętne) i komorą nabojową. Na jej zewnętrznej części wylotowej jest nacięty gwint lewoskrętny, służący do nakręcania odrzutnika (do strzelenia 7,62 mm nabojami ślepymi wz. 1943 r.) lub tłumika dźwięku i płomieni PBS-1.
Na lufie za pomocą kołków są zamocowane: podstawa muszki, komora gazowa z gniazdem tłoka gazowego, pierścień oporowy do zamocowania łoża i podstawa celownika. Między komorą gazową i podstawą celownika jest zamontowana rura gazowa z nakładką ochronną, zabezpieczona przed wypadnięciem łącznikiem obrotowym. Zespół odrzutowy karabinka stanowi suwadło (tworzące z tłoczyskiem i tłokiem gazowym jedną całość) oraz prowadzony przez nie zamek. Suwadło wodzi się w prowadnicach komory zamkowej. Jest ono podparte sprężyną powrotną nałożoną współosiowo na żerdź, która jest połączona teleskopowo z prowadnicą sprężyny. Stopka prowadnicy jest oparta o tylec komory zamkowej i ma ząb stanowiący zatrzask pokrywy zamkowej. Suwadło wymusza zaryglowanie i odryglowanie zamka, napina kurek oraz stanowi prowadnicę cylindrycznej części zamka. Zamek w przedniej części ma dwa rygle, występ prowadzący - do współpracy ze skosem ryglującym i odryglowującym suwadła. Występ dosyłający nabój do komory nabojowej, czółko do pomieszczenia dna łuski oraz wyciąg łusek zaopatrzony w pazur i sprężynę. Ryglowanie przewodu lufy następuje przez obrót zamka w prawo w wyniku przesunięcia rygli zamka za opory ryglowe komory gazowej. W karabinku zastosowano mechanizm spustowo-uderzeniowy działający na zasadzie przechwytywania kurka, zawierający spust obrotowy w formie dźwigni dwuramiennej. Samoczynny bezpiecznik (uniemożliwiający odpalenie przy niezaryglowanym zamku), zaczep do prowadzenia ognia pojedynczego (spełniający funkcję przerywacza), kurek ze sprężyną spustowo-uderzeniową. Iglicę umieszczoną w zamku i przełącznik rodzaju ognia, spełniający jednocześnie funkcję bezpiecznika przed przypadkowym wystrzałem. Przełącznik uruchamiany ramieniem nastawczym umieszczonym na prawej ściance komory zamkowej może zajmować trzy położenia: dolne (P) - umożliwiające prowadzenie ognia pojedynczego, środkowe (C) - ognia ciągłego oraz górne - powodujące zabezpieczenie broni. Karabinek można zabezpieczyć zarówno podczas przerwy w strzelaniu (z kurkiem napiętym i wprowadzonym nabojem do komory nabojowej) jak i po jego zakończeniu (po rozładowaniu broni i zwolnieniu kurka). W położeniu zabezpieczonym dźwignia przełącznika unieruchamia spust uniemożliwiając zwolnienie kurka, a ramię przełącznika blokuje zespół odrzutowy w przednim położeniu.
Zasilanie broni odbywa się z dwurzędowego magazynka łukowego o pojemności 30 nabojów wykonanego z blachy stalowej metodą tłoczenia.
W karabinku zastosowano muszkę typu słupkowego oraz celownik krzywkowy wyposażony w odchylne ramię z otwartą szczerbinką prostokątną i naniesioną podziałką odległości. Żądaną nastawę celownika w zakresie od 100 do 800 m (co 100 m) ustawia się suwakiem ramienia celownika, którego zatrzask wchodzi w nacięcia prawej krawędzi ramienia. Każdy karabinek jest wyposażony w pas do noszenia broni oraz przybory, przeznaczone do rozkładania, składania i konserwacji. W ich skład wchodzą: wycior, przybornik (z przecieraczem, szczoteczką do konserwacji przewodu lufy i komory gazowej oraz kluczem-wkrętakiem) a także olejarka dwukomorowa.



RPD (Rucznoj Puliemiot Diegtiariowa)

radziecki ręczny karabin maszynowy konstrukcji Wasilija Diegtiariowa.
W 1942 roku Wasilij Diegtiariow rozpoczął pracę nad nowym ręcznym karabinem maszynowym, który mógłby zastąpić używaną dotychczas karabin maszynowy DP. W tym samym czasie dwóch inżynierów N. Jelizarow i S. Siemin opracowało nowy rodzaj amunicji streleckiej - nabój pośredni 7,62 x 39 mm wz.43. Wtedy to W. Diegtiariow opracował nowy ręczny karabin maszynowy, który był jednym z pierwszych modeli broni zaprojektowanej do strzelania nowym nabojem. Karabin wszedł do produkcji seryjnej w 1945 roku i otrzymał oznaczenie PПД (RPD).
Była to konstrukcja zawodna, często dochodziło do zacięć.
Karabin pozostawał na wyposażeniu Armii Radzieckiej od początku lat pięćdziesiątych do sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to został zastąpiony przez ręczny karabin Kałasznikowa RPK. Chociaż formalnie karabin ten został wycofany, nadal wiele jego egzemplarzy można znaleźć w magazynach armii rosyjskiej, a także w wielu innych armiach krajów byłego bloku wschodniego. Karabin maszynowy RPD był także pod oznaczeniem rkm D używany przez Wojsko Polskie.
Licencyjny odpowiednik RPD produkowany w Chinach to ręczny karabin maszynowy Type 56.